Cornelis op Dijkshoorn

Aantekeningen:

(Dijkshoren, Dijckshoren, Dijcxhoorn)

De familienaam 'Dijkshoorn' vindt waarschijnlijk zijn oorsprong in het plaatsje 'Den Hoorn', gelegen tussen Delft en 't Woudt , vlakbij de Harnas polder. Dit plaatsje heette vroeger 'Dixhorne' en wordt al in 1369 vermeld:

In 1369 woonde in ´t Woudt (bij Delft) een Claes Touden Aerentsz.(II), geb. ca. 1345, die pachter was van de grafelijke goederen bij Dixhorne en Harnas (pachter van grafelijke goederen te Dixhorne (Dijkshoorn) en op Woutharnas (1354-1356)). Hij was een zoon van Oude Aernt Toude, die weer een kleinzoon was van Aernt de Oude, in 1299 leenman van de Hofstad Wateringen (Prometheus Kwartierstatenboek X, blz. 197).

En andere akte, uit 1526 vermeld:
Akte waarbij keizer Karel V, krachtens testament van Lodewijck van Beloys van Treslonge Raessoon, diens zoon Raes van Beloys (en) van Treslong beleent met de volgende erflenen: - een kamp land genaamd Claverbroeck bij het land van Steyn; - de helft van de helft van 44 morgen te Dijkshooren "in de Harnasch" tussen de Hof van Delft en Domproostland. Met een uittreksel uit het bedoelde testament, opgemaakt ten overstaan van notaris Fr. Johannius te Utrecht, waarbij aan zijn oudste zoon Raste (= Raes) wordt toebedeeld: - een stuk land, groot 225 morgen, buiten Gouda, genaamd 's-Gravenbroek, in pacht bij Lodewijck; - een stuk land, groot 11 morgen, te Dijkshoorn buiten Delft, 1526 april 4 en 1500 maart.
Veel straatnamen in dit dorp herinneren nog aan deze oude naam. Zo vinden we er de straten: Dijkshoornseweg, Voordijkshoorn, Hoornseweg, Hoornsewal, Hoornsestraat, Noordhoornseweg, en Voordijkhoornsepad.

Pieter Cornelisz., de stamvader, kwam oorspronkelijk uit Voorschoten en verhuisde ca. 1650 naar Dixhorne om daar bouwman (=boer) te worden. Zoals toe gebruikelijk was, nam hij de naam aan van de hofstede of landgoed waar hij woonde. Vandaar de naam 'op Dijcxhoren' oftewel: 'wonende op het gebied Dijcxhoren'.


Achtergrond van de naam:

Een 'hoorn' is een bocht of landtong. Een 'dijkshoorn' is dus een bocht in een dijk of een landtong die binnen de dijken ligt. Zo is bijvoorbeeld Westerdijkshorn (in Groningen) de westerse bocht in de Wolddijk nabij het Boterdiep. De naam van het plaatsje Dixhorne zou zo kunnen zijn ontstaan, waarna de familie die hier woonde zich naar deze locatie vernoemde.

Een andere verklaring heeft te maken met het feit, dat hoeve en have tegen 's lands vijand no.1 (het water) moest worden beschermd. Dit hield in dat ook de dijken moesten worden bewaakt (dijkwachten) op basis van burgers en burenhulp. De "dijkwachten" moesten dan bij hoog water een zekere afstand bewaken en zij kregen bij deze dienst de beschikking over een jachthoorn, daar hun stem het tegen de storm altijd moest afleggen.
Deze instrumenten raakten echter 's zomers nogal eens verstopt of helemaal zoek, en daartoe werd besloten een persoon aan te wijzen die de verantwoording op zich nam. Deze persoon zou zich uiteindelijk vernoemen naar zijn beroep en instrumentarium, kortweg: 'Dijkshoorn'.

Hoewel de tweede verklaring meer eer doet aan het familiewapen, lijkt de eerste verklaring waarschijnlijker, aangezien de plaats Dixhorne reeds bestond voordat de familienaam ontstond.

Gezin/Partner: Onbekend. [Gezinsblad] [Familiekaart]

Pieter is getrouwd met Apolonia Arentsdr Pols van der Mije in 1556 (civil). Apolonia (dochter van Arent Arentsz Pols van der Mije en Maria Corssendr van Vliet) is geboren in 1536 in Voorschoten; is gestorven in 1590 in 't Woudt; is begraven op 30 aug 1590 in 't Woudt. [Gezinsblad] [Familiekaart]

Gezin/Partner: Jan Claesz Post. [Gezinsblad] [Familiekaart]

Blasius is getrouwd met Neeltgen Ysbrantsdr Heemskerck op 7 feb 1588 (civil) in Delft. Neeltgen (dochter van IJsbrant Philipsz Heemskerck en Maritgen Pietersdr Cap) is geboren in 1565 in Honselersdijk; is gestorven in 1617 in 't Woudt; is begraven op 20 jun 1617 in 't Woudt. [Gezinsblad] [Familiekaart]

Blasius is getrouwd met Margaretha Lenaerdsdr van der Hoeve op 16 jan 1622 (civil) in Delft. Margaretha (dochter van Leendert Gerritsz van der Houve en Marijtje Jansdr van Clapwijck van Ruijven) is geboren op 3 jan 1567 in 't Woudt; is gestorven in 1660 in Delft; is begraven op 29 jan 1660 in Delft. [Gezinsblad] [Familiekaart]

Aantekeningen:

Schepen van Honselersdijk en Heilige Geestmeester van Naaldwijk.

Neeltgen is getrouwd met Pieter Cornelisz Rodenburgh op 3 mrt 1591 (civil) in De Lier. Pieter (zoon van Cornelis Jansz Rodenburgh) is geboren in 1550 in 't Woudt; is gestorven in 1620 in De Lier; is begraven op 27 jan 1620 in De Lier. [Gezinsblad] [Familiekaart]

Neeltgen is getrouwd met Philip Ysbrantsz Heemskerck op 3 mei 1592 (civil) in Naaldwijk. Philip (zoon van IJsbrant Philipsz Heemskerck en Maritgen Pietersdr Cap) is geboren in 1567 in Honselersdijk; is gestorven op 29 sep 1633 in Honselersdijk; is begraven op 2 okt 1633 in Naaldwijk. [Gezinsblad] [Familiekaart]

Gezin/Partner: Neeltje Gerritsdr. [Gezinsblad] [Familiekaart]

Andere gebeurtenis soorten en attributen:

• Bezittingen: leenman van de hofstad Te Werve

Pieter is getrouwd met Annetgen de Zeeuw in 1617 (religious) in Vlaardingen. Annetgen is geboren in 1595; is gestorven in 1666 in Vlaardingen. [Gezinsblad] [Familiekaart]

Andere gebeurtenis soorten en attributen:

• Beroep: bouwman en molenmeester

Aantekeningen:

bouwman, gezworene, molenmeester en ambachtsbewaarder van het grote en kleine Hof van Delft, leenman van Huijs te Werve, kerkmeester van `t Woudt, diaken (1627-1629)

Molenmeesteres "De Woudpoler tenslotte geeft nog een bijzonderheid in de roelering te zien, die aangestipt dient te worden. Hier is niet alleen het molenmeesterschap, maar ook het kroosheemraadschap aan hofsteden verbonden, 9 hofsteden (na 1665 zijn het er 8) bezitten het schouwrecht, d.w.z. eenmaal in de 6 (8) jaar zijn de ‘possesseurs’ van deze woningen aan de beurt om het molenmeesterschap te bedienen, maar in de tussenliggende jaren treden ze op als medeschouwers, niet omdat ze daarvoor door de molenmeester verkozen worden, maar omdat hun woning schouwrecht bezit. Dit schouwrecht is vervreemdbaar, zoals enkele voorbeelden aantonen: De woning van Lijsbeth Arryensdochter bezit in de jaren ’60 van de 17e eeuw sedert onheuglijke tijden schouwrecht en Lijsbeth is gewoon om op haar beurt als molenmeesteres op te treden. Pieter Arijsz. Dixhoorn, haar zoon, verricht dan voor haar de werkzaamheden die het ambt meebrengt. Na verloop van tijd scheidt Lijsbeth haar bezit in twee delen, een deel behoudt ze voor zichzelf, het andere komt aan haar zoon, die op zijn pas verkregen land een nieuwe hoeve laat bouwen. Uiteraard bezit deze hoeve geen schouwrecht. Dijxhoorn vraagt dan in 1667, met toestemming van zijn moeder aan molenmeester en gemene buren van de Woudpolder, “dat deselve sijne moeder soude vermogen het regt tot het schouwen van hare oude wooninge ttransporteeren op de voorsz. sijne Pieter Aryensz. nieuwe wooninge“. Dit wordt toegestaan. De overdracht geschiedt voor molenmeester en gemene buren van de polder, terwijl hoogheemraden van Delfland er achteraf hun goedkeuring aan hechten. Een dergelijke overdracht vindt ook plaats in 1701, als Pieter Arentse van der Burgh het schouwrecht van zijne hoeve transporteert aan Gabriel Jacobse van der Koy."

Arnoud is getrouwd met Elisabeth Adriaansdr de Zeeuw in 1624 (civil) in 't Woudt. Elisabeth (dochter van Adriaen Adriaensz de Zeeuw en Maritje Adriaensdr) is gedoopt in 1593 in Vlaardingerambacht; is gestorven in 1679; is begraven op 13 sep 1679 in 't Woudt. [Gezinsblad] [Familiekaart]

Philip is getrouwd met Jannetgen Foppensdr Ackersdijck in 1631 (civil). Jannetgen (dochter van Fop Leendertsz Ackersdijck en Maertje Pietersdr) is geboren in 1605 in 't Woudt; is gestorven in 1683 in Ackersdijk en Vrouwenregt. [Gezinsblad] [Familiekaart]

Gezin/Partner: Jannetje Claesdr. [Gezinsblad] [Familiekaart]

Pieter is getrouwd met Neeltgen Willemsdr Touw van der Burch op 25 apr 1632 (civil) in Vlaardingen. Neeltgen (dochter van Willem Jansz Touw van der Burch en Annetje Gerritsdr Brouck) is geboren in 1615 in Vlaardingerambacht; is gestorven in 1656 in Naaldwijk. [Gezinsblad] [Familiekaart]

Neeltje is getrouwd met Vrank Cornelisz van Rijt in 1625 (civil). Vrank (zoon van Cornelis Vranckensz van Rijt en Trijntgen Claesdr Tedingerbrouck) is geboren in 1600 in Naaldwijk; is gedoopt op 2 jul 1600 in Naaldwijk; is gestorven in 1649 in De Lier. [Gezinsblad] [Familiekaart]