Adriaan Jansz Teding van Berkhout

Aantekeningen:

bron; nederlands adelboek en
http://www.rob-hubert.nl
Het Nieuwe- of Armenweeshuis werd in 1628 gesticht door de weduwe van raadsheer Tedingh van Berckhout.
Op 19 aug. 1628 verzocht de heer ontvanger van de gemene middellen in Waterland Pieter van Berckhout, burgemr en vroedschap van de stad Monnickendam en brouwer van beroep, de heren burgemrn der stad het aangeboden gasthuijs ofte beijert op te dragen aan de weduwe van de raadsheer Berkhout. Zij wilde in plaats van ´t bestaande gasthuis een nieuw huis doen optimmeren "bequaem tot een Heijlige Geesthuis" (´n instelling voor oude mensen en zieken).
Deze raadsheer van het Hof van Holland was Mr Adriaan Tedingh van Berkhout. In ´n tweede huwelijk trouwde hij op 25 mei 1604 met Margaretha Duijst van Berestijn. Deze dame was een telg uit een schatrijke koopmans- en bierbrouwersfamilie. Haar echtgenoot Adriaan overleed echter reeds op 19 sept 1620 in Den Haag en uit sympathie voor de stad Monnickendam, waarvoor hij van 1596 tot 1614 pensionaris was geweest wilde zij de bouw van een soort liefdadigheidstehuis met eetzaal en ziekenboeg financieren.
Het stadsbestuur van Monnickendam vroeg echter een paar dagen bedenktijd om te kunnen beslissen.
Een pensionaris (of ordinaris gedeputeerde) had tot taak de plaatselijke belangen in de vergadering van de Staten van Holland te behartigen en het stadsbestuur in juridische kwes¬ties, die daaruit mochten voortvloeien te adviseren. Hij moest burgemrn en vroedschappen schriftelijk rapport doen van zijn bevindingen en kon daarom elders b.v. in Den Haag zijn domicilie kiezen.
Ondanks zijn grote verdiensten voor Monnickendam was de begrafenis van Adriaan Tedingh van Berckhout zeer sober geweest, doordat hij als arminiaan (remonstrant) een vriend was geweest van Johan van Oldenbarnevelt, die nog geen jaar tevoren op 72 jarige leeftijd was veroordeeld enop het schavot ter dood werd gebracht door aanhangers van Prins Maurits.
Ook Monnickendam ontkwam niet aan de zuivering door Prins Maurits, want op 30 sept 1618 werden elf van de eenentwintig vroedschappen uit hun ambt ontslagen, omdat zij aan de remonstrantse zijde stonden.
De aangeboden vernieuwing van´t gasthuis of de beijert in 1628 werd door het stadsbestuur niet als de juiste keuze gezien. Tien dagen later kwamen ze terug op het voorstel van dhr Pieter van Berkhout "om in plaetse van ´t oude gasthuijs een Nieuw Armenweeshuijs te timmeren en dat werd aengenomen, mits de burgemrn en vroetschappen een ordonnantie sullen beramen om soodanige kinderen aen te nemen als sij na den eijsch van de staet en van de tijt bevinden sullen te behoren"
Op 20 juli 1631 wordt in een notariele acte gesproken over ´t Nieuwe Armenweeshuis, "dat eerstdaechs (binnenkort) op de Sarcken binnen dese stede geset is, waarin arme weesen sullen werden onderhouden".
Het Nieuwe of Armenweeshuis is maar 75 jaren in funktie geweest, want op 30 april 1705 wordt "overleijt en overwogen op wat voet en wijse de beijde weeshuijsen (het oude of burger¬weeshuis stond en staat nog steeds op het Weezenland in Monnickendam) deses stadts tot een soude werden gebracht en de advijsen sijn eenparigh:"
"Eerstelijck, dat men veel vuer en light soude uijtwinnen, alsmede wanneer de moeder in het oude weeshuijs met 50 gulden aen tractement wierd verhooght, wint niet alleen vijftich gulden nevens twee hemden en muijlen uit, maer ook de kost nogh, daeren boven dat met den anderen ruijm hondert vijftigh gulden ijder jaer soud uijtwinnen. Verders weet men dat twee huijshoudingen meer komen te kosten dan een, door dien de pot met spijs wat groter genomen in een huijshoudinge als anders beter wort verorbert. Het oude weeshuijs is oock groot genoeg om de kinderen te kunnen laten logeren. Gekombineert sijnde door een regeringh van vaders en moeders kan meerder mesnagie (huishoudelijk werk) door minder personen werden behartigt (verricht). Laetstelijck dat de teeckens van de groene en roode mouwen, die de kinderen dragen, behoren te blijven".
Op 14 febr 1706 wordt in de raadsvergadering meegedeeld "dat de kinderen uit ´t Nieuwe Weeshuis sijn verplaatst en gevoeght bij de kinderen in ´t Oude Weeshuijs op ´t Weeselant. Dien volgens staet ´t Nieuwe Weeshuijs leedigh en wort seer bouvalligh. De keuken heeft men selfs moeten laten afbreecken. Derhalve waren de hrn burgemrn van gedagten om ´t selve huijs soo als ´t jegenwoordigh is (sonder eenige lasten van verpon¬dingh 100e penn.) te vercoopen, mits ´t selve niet sal mogen werden afgebroken. Geresolveert (besloten) om de burgemn te qualificeeren omme ´t voorsz. huijs op die voet te vercoopen".

Gezin/Partner: Geertruyda Volckertsdr Gael. Geertruyda is geboren in 1572; is gestorven in 1600. [Gezinsblad] [Familiekaart]

1. Ridder Volckert Ariensz Teding van Berkhout is geboren in 1597 in Hoorn; is gestorven in 1632 in Nürnberg, Duitsland.

Adriaan is getrouwd met Margaretha Duyst van Beresteyn op 25 mei 1604 (civil) in Delft. Margaretha (dochter van Paulus Cornelisz van Beresteijn en Volckera Claesdr Knobbert) is geboren op 19 jan 1581 in Delft; is gestorven op 9 mei 1635 in Delft; is begraven op 14 mei 1635 in Delft. [Gezinsblad] [Familiekaart]

1. Geertruid Ariensdr Teding van Berkhout is geboren op 18 mei 1605 in Delft; is gestorven op 1 jun 1605 in Delft.
2. Lydewina Ariensdr Teding van Berkhout is geboren op 16 mei 1607 in Delft; is gestorven op 18 jun 1665 in Delft.
3. Joannes Ariensz Teding van Berkhout is geboren op 23 feb 1609 in 's-Gravenhage; is gestorven op 16 okt 1609 in 's-Gravenhage.
4. Paulus Ariensz Teding van Berkhout is geboren op 23 feb 1609 in 's-Gravenhage; is gestorven op 24 jun 1672 in 's-Gravenhage; is begraven op 29 jun 1672 in Delft.
5. Geertruyda Ariensdr Teding van Berkhout is geboren op 15 dec 1610 in 's-Gravenhage; is gedoopt op 19 dec 1610 in 's-Gravenhage; is gestorven op 31 mrt 1636 in Delft; is begraven op 5 apr 1636 in Delft.
6. Johan Ariensz Teding van Berkhout is geboren op 18 nov 1612 in 's-Gravenhage; is gestorven in 1672.
7. Cornelia Ariensdr Teding van Berkhout is geboren op 5 okt 1614 in 's-Gravenhage; is gestorven op 12 okt 1680 in 's-Gravenhage; is begraven op 16 okt 1680 in Delft.
8. Maria Ariensdr Teding van Berkhout is geboren op 5 okt 1614 in 's-Gravenhage; is gestorven op 10 okt 1681 in Leiden.
9. Joannes Ariensz Teding van Berkhout is geboren op 19 mei 1616 in Delft; is gestorven op 31 mei 1616 in Delft; is begraven op 2 jun 1616 in Delft.
10. NN Teding van Berkhout is geboren op 22 aug 1617 in Delft; is gestorven op 25 aug 1617 in Delft.
11. Margaretha Ariensdr Teding van Berkhout is geboren op 16 apr 1619 in Delft; is gestorven op 19 apr 1675 in Alkmaar; is begraven op 24 apr 1675 in Alkmaar.
12. Adriaan Ariensz Teding van Berkhout is geboren circa 1620 in Delft; is gestorven op 30 mrt 1621 in Delft; is begraven op 30 mrt 1621 in Delft.

Aantekeningen:

In overleg met zijn vader schaarde hij zich na de overgang van Hoorn met drie paarden en twee knechten onder Lumey, de graaf van der Marck, diein juli 1572 op gezag van de Heren Staten bereden troepen mobiliseerdebij Beverwijk. (FA TvB, inv.nr. 22). Onder diens leiding trok hij opnaar Schoonhoven, welke stad in oktober van dat jaar werd ingenomen. In1572 werd er een poging gedaan om Haarlem via Hillegom te ontzetten, maar dit ging niet zoals het moest. Jan verloor hierbij twee paarden, maar verving deze meteen en trok verder ten strijde om het strategischbelangrijke Haarlem te ontzetten.(FA TvB, inv.nr. 22). Zijn commandant,Willem van Dorp, roemde in een getuigenis van 1591 Jans moedige gedragengaf als staaltje van dien betrouwbaarheid dat hij bij Sassenheim 'onderandere een Bagijn veroverd heeft, met een groote kanne gelts, die hijterstont aen sijne (...) Excellentie sonder daer aff iets tegenietenheeft gelevert', in die dagen ongetwijfeld een vermeldenswaardigeuitzondering. (FA TvB, inv.nr.

Jan is getrouwd met Lidewy Adriaensdr in 1570 (civil). Lidewy is gestorven op 20 okt 1601 in Monnickendam; is begraven in Monnickendam. [Gezinsblad] [Familiekaart]

Jan + Cornelia Jansdr Tedingh van Crabbenburch. Cornelia (dochter van Jan Joostsz Tedingh van Crabbenburch) is geboren in 1527 in Hoorn; is gestorven in 1567. [Gezinsblad] [Familiekaart]

Pieter + Catharina Jansdr Rijser. Catharina en is gestorven. [Gezinsblad] [Familiekaart]